Vroeger zei ik bijna altijd JA op een verzoek. Ik voelde me nodig en gewild. Ook wel een beetje vereerd dat ze mij vroegen. Mijn agenda was vol en ik had het altijd druk. Iemand zei eens tegen mij: ‘Denk je dat mensen meer van je houden als je altijd JA zegt?’ Eh, ja dus. Want dat is nou juist wat de altijd-ja-zegger zoekt: waardering.
Herken je dat? Misschien mag jij dan wel wat assertiever worden, net als ik.
Wees assertief!
Assertief zijn heeft voor sommige mensen een negatieve klank, omdat het gaat over opkomen voor jezelf. Als je assertief bent heb je respect voor wensen van de ander én voor die van jezelf. Dan zeg je bij een vraag van je buurvrouw of je die middag op de kinderen wilt passen terwijl jij eens lekker wilt uitrusten: ‘Ik wil je graag helpen, maar vanmiddag komt het me niet uit.’ Daarmee stoot je je buurvrouw niet voor het hoofd, maar geef je wel je grenzen aan. Ze zal je daarom respecteren en rekening met jou houden. Dat geldt natuurlijk ook in de werksituatie.
Als je niet assertief bent, maar sub-assertief, zou je zeggen: ‘Ja hoor, tuurlijk. Ik ben toch thuis.’ Dit is toegeven aan de ander zonder respect te hebben voor jezelf. Waarschijnlijk heb je een rotgevoel, maar dat heb je hoe dan ook. Ook als je NEE had gezegd.
De totaal andere kant is agressief: opkomen voor jezelf, zonder respect voor of zelfs ten koste van de ander. Dat zijn geen aangename mensen, maar wel duidelijk.
En weet je? Hoe nederiger en bescheidener jij je opstelt, hoe meer ruimte je geeft aan de agressie van een ander. Het een lokt het ander uit.
Als je de keus hebt: kies
Natuurlijk zijn er situaties waarin je niet zoveel te kiezen hebt. Bijvoorbeeld als je een gehandicapt kind hebt of een zieke partner. Óf als je alleen voor je gezin staat en er veel op je schouders ligt. Maar toch, ook dán heb je de keuze om af en toe NEE te zeggen en tijd voor jezelf te vragen. Door je huisgenoten in te schakelen of hulp van buiten te vragen. Dat is niet egoïstisch, maar noodzakelijk.
Assertiviteit is dus geen vies woord. Het zorgt ervoor dat je grenzen stelt en luistert naar jezelf, wat jíj wilt. Je kunt niet altijd geven. Daar loop je op leeg en word je ook niet blij van. Ik weet dat je wilt helpen, zorgen en actief zijn. Dat zit erin. Als je kunt, kies dan een taak die je fijn vindt om te doen en waarvan je weet dat je die kunt volhouden. Waar je je ei in kwijt kunt en waarbij je zelf ook groeit en voldoening ervaart.
Grenzen aangeven
Ik heb het ook geleerd. Soms na slapeloze nachten over alle taken en taakjes die op mijn schouders rustten; noodzakelijk of zelf ‘gekozen’. Nog steeds val ik soms in de valkuil, maar bij elke oproep of verzoek vraag ik me nu af of ík het moet doen. Ik moet daarbij ook afleren voor een ander te denken!
Stel jij grenzen en waar liggen die? Zijn ze flexibel aan wat je gezin of de omstandigheden van je vragen? Verwacht jij dat men rekening met je houdt of cijfer je je weg voor het algemeen belang? Hoeveel ruimte neem jij in (ook letterlijk)? Dat geldt ook op je werk. Ben jij degene die altijd nog wel een klusje oppakt, aan een verzoek voldoet of oplost wat een ander laat liggen? Ik denk dat je dat best anders wilt, maar het is lastig om ingesleten patronen te veranderen. Toch kan het wel. Je bent de moeite waard! Zeg dat tegen jezelf en laat het tot je doordringen.
Praten? Dingen aanpakken of bespreekbaar maken? Ik denk graag met je mee. Want assertief worden krijgt gevolgen.
